26.06.2010

XX. yüzyılın ilk yıllarında Ermeni Kırmızı Haç’ı kendi faaliyet gösterdi ve ilk kadın teşkilatlarından biri oldu. Ermeni halkın trajedisinin ve felaketinin yıllarında bu teşkilatı büyük bir rolü varmış.

1904y. Sasun’da Daşnak partisi tarafından isyan örgütleyken ABD’de Ermeni kadınların politik aktifleşmeye başladı. Sonraları kadın grupları ABD’deki faaliyet gösteren Daşnak partisine girmeye başladılar.

Kadın grupları Kırmızı Haç uluslararası humaniter örgütün faaliyetiyle coşturarak, Kuzey Amerika'da seyahat eden kamu adamı E. Aknuni'nin tavsiye üzerinde 1910'da Kırmızı Haç resmi ismi kabul aldılar. 30 Mayıs 1915'te Boston şehrinde EDD Kırmızı Haç örgüt'ün ilk toplantıya çağırıldı. Toplantıda gönüllü hastabakıcıları Kafkasya cephesine göndermesine karar verildiler. Toplantı ABD başbakanı Wооdrow Wilson'a Osmanlı Türkiye'de Ermeni katliamları önlenmesine karşımaya ricayla telgraf gönderdiler.

2-5 Temmuz 1919’da EDD Kırmızı Haç örgüt'ün ikinci toplantıya çağırıldı. Toplantıda EDD Kırmızı Haç adı değiştirmeye karar verildi ve o Ermeni Kırmızı Haç yeni adlandırdılar. Bu toplatının ünlü kararlarından biri EC’te hastane açılmak için özel fonu oluşturması, bir de Constantinople’de Ermeni Kırmızı Haç ile ilişki kurulmasıdır.

25 Kasım 1920’de Boston şehrinde Ermeni Kırmızı Haç örgüt’ün üçüncü toplantıya çağırıldı. Toplantıda Amerikan Kırmızı Haç ile çıkılması bir durum olmamak için, ABD’de EC elçisi Armen Garon’un mektubu temel kabul ederek, Kırmızı Haç adı değiştirmeye karar verildi. Sonra bu teşkilatı “Ermenistan’ın kızları” yeni adı aldı.

EDD Amerikan Kırmızı Haç’ı EC Kırmızı Haç’ın yardımcı organ gibi çalışmasını dikkat alarak, üçüncü toplantısı Amerika’daki tüm Ermeni birlikleri bir düşüncesi çevresinde birleştirmeye karar verildi.

1921 Nisan-Mayıs aylarında “Ermenistan’ın kızları” Kırmızı Haç’ı ve “Milli” Kırmızı Haç’ı arasında görüşmeler başladılar. Sonuçta, 2 Temmuz 1921’de Boston şehrinde birleşik toplantıya çağırıldı. İki Ermeni Kırmızı Haç’ın genel adı Ermeni Kırmızı Haç adlandırmak karar verildiler.

Teşkilatı Ermenistan Cumhuriyeti tarafından kabul eden Ermeni Kırmızı Haç’a itaat etmeli. Ermeni Kırmızı Haç’ın kanunları artık Uluslararası Kırmızı Haç’ın kanunları üzerinde mutabık kalınmıştır.

Ocak 1922’de siyaset partileri, Ermeni kilisesi temsilcileri, EGYB üyeleri ve Ermeni Kırmızı Haç’ı gösteren “Ermenistan’ın açlık yardım Amerikan genel komitesi” oluşturdu. Üzülerek ayrılıklar sebebiyle bu birliği infisah etti.

İç göç hakkında Sovyet Ermenistan hükumeti çözümüne dayanarak, 1924 Nisan-Mayıs aylarında 10.000 dolar toplamak için hayırseverlik toplaması kurulmuş. Bundan 5.000 Yakın Doğu Yardım komitesin’den Constantinople’deki Millet Vesayetine, 1.000 Atina’daki E.K. Haç’ın yönetimine gönderilmiş, ya 3.000 Mezopatamya’dan Ermanistan’a güçmenlerin taşımak için verilmiş .

25 Ekim 1925’te 675 göçmen götüren ilk vapuru, bundan 381 Ermeni Kırmızı Haç’ı parasıyla İstanbul limanından gitti. 1926-1930 yılları arasında Ermeni Kırmızı Haçı Yunanistan’a büyük paralar geçirdi. Oradaki kendi şubeleri yardımıyla Yunanistan’da yurtlanan binlerce Ermeni yetimlerin eğitimi için çocuk yuvalar ve okullar kurulmuş.

Ermeni Kırmızı Haç’ı 1926y. Leninakan’da (Gümri) deprem mağdurları için para verdi. Erivan’daki su baskınından sonra Yakın Doğu Yardım komitesinin yardımıyla 1.000 dolar Ermenistan’a gönderilmiş.

Ermeni Kırmızı Haç’ı prensiplerine bağlı, Avrupa üniversiteleri’nde kendi bilgilerini yükseltmek için ihtiyaç içinde olan Ermeni öğrencilerine para verdi. 1926’da Ermeni Kırmızı Haç’ı Merkez Komitesi (Boston) Suriye’deki şubeyle görüşmeler başladı. Arap çöllerinden Ermeni yetimleri kurtarmak için “Bir yetim, bir altın” parolayla eyleme geçti. Çalışmalar yeterli etkili olmuş. 1928/29’da fonu Halep’teki ergin yetimlerin kuruluşuna imalathane-yetimhane yapımı bitmesine para verdi.

26 Temmuz 1926’da Ermeni Kırmızı Haç örgüt'ün ikinci toplantıya çağırıldı.

Diasporadaki temsilcileri katılmakla toplantısı 4 gün sürdü. Program-tüzüğü gündeme alındı. Bütün Ermeni cemaatlarındaki Ermeni Kırmızı Haçları bir Ermeni Kırmızı Haç içinde örgütlenmiş. Tüzüğe göre her ülkede yalnız bir Kırmızı Haç olmalıdı, aynı zamanda ABD bölge kurulu merkez dairesinin görevini yaptı.

Yunanistan’daki, Avrupa’daki, İran’daki, Irak’taki Ermeni Kırmızı Haçı bölge kurulları Kanada ve ABD şubelerle beraber dokuzuncu toplantıya iştirak ettiler. Ermeni Kırmızı Haç bölge kurulları Yunanistan’da Atina, İran’da Tabriz, Mezopatamya’da Bağdat, Batı Avrupa’da Paristir. Kandi eski ve yeni şubelerle Suriye’de, Romanya’da, Bulgaristan’da, Trakya-Makedonya’da bölge kurulları oluşturdular. Suriye’de bölge kurulu Halep’tir, Trakya- Makedonya’da Selanik, Romanya’da Bükreş, Bulgaristan’da Sofyadır.

22 Şubat Ermeni Kırmızı Haç günü ilan edildi. 1925’te Kırmızı Haç simgecilikle takvim yayımlandı, satış karını birliğin ihtiyaçlarına verildi. Ermeni Kırmızı Haç Ermenileri ayakta tutma ve vatanın yeniden doğuşnu fikirine uydu. Ermeni cemaatlarında Ermeni eğitimine yardımcı oldu ve insanlığın yararına yüksek fikrilrin gerçekleşmesini ispatladı.