05.02.2015


Հայոց ցեղասպանության թանգարան – ինստիտուտը (ՀՑԹԻ) ներկայացնում Ավրորա Մարդիգանյանի է (Արշալույս Մարտիկյան) ու նրա հուշերի հիման վրա 1918 թվականին Հոլիվուդում նկարահանված Հայոց ցեղասպանության մասին պատմող առաջին գեղարվեստական կինոնկարի մասին նկարահանվող փաստավավերագրական ֆիլմի առաջին պաշտոնական թրեյլերը:

Արշալույսը Մարտիկյանների բազմադամ ընտանիքի երրորդ զավակն էր. անհոգ մանկություն, անխռով ընտանեկան կյանք, ջութակահար դառնալու մանկական երազանք… Գործի դրվեց հայերի բնաջնջման հրեշավոր նախագիծը… 1915 թվական, հունիս… Արշալույսը 14 տարեկան էր: Բռնագաղթ, կոտորածներ, բռնի թրքացում… Արշալույսն ու մանկահասակ այլ աղջիկներ առևանգվեցին գաղթի ճանապարհից: Արշալույսին հաջողվեց փախչել հարեմից: Երկու տարվա ընթացքում նա անցավ շուրջ 600 կմ, 85 ցենտով վաճառվեց Մալաթիայի, Ուրֆայի և Մուշի ստրկավաճառների շուկաներում, անցավ սարսափներով լի երկար ճանապահ և…

1917 թ. նոյեմբեր, Նյու Յորք

Նա չլռեց, չընկճվեց իր ողբերգությունից. քանի, որ կարևոր առաքելություն ուներ` աշխարհին հաղորդակից դարձնել Թուրքիայում` հայերի դեմ իրագործած ոճրագործություններին: Արշալույսը փայլուն կերպով իրականացրեց ճակատագրի կողմից իր համար նախախնամված այդ առաքելությունը, որը հանձնառություն էր զորավար Անդրանիկից: Նրա պատմածների հիման վրա 1918թ. ԱՄՆ-ում հրատարակվեց «Հոշոտված Հայաստան» գիրքը:

1918 թ. նոյեմբեր, Հոլիվուդ

Հայոց ցեղասպանության մասին պատմող առաջին գեղարվեստական կինոնկարը, որի սցենարի հեղինակն ու գլխավոր դերակատարը հենց ինքը` Արշալույս Մարտիկյանն էր՝ Ավրորա Մարդիգանյանը:

Լոս Անջելես, Նյու Յորք, Բոստոն, Դետրոյտ, Տորոնտո, Լոնդոն, Փարիզ, Հաագա, Սիդնեյ, Մելբուռն, Բուենոս Այրես, Հավանա…

Բացառիկ հաջողություն, աննախընթաց հաճախելիություն, 30 մլն ամերիկյան դոլարի հասույթ, որը տրամադրվեց Մերձավոր Արևելքի 60 հազար հայ որբերի կենսաապահովմանը

Ավրորան դարձավ հանրաճանաչ՝ բախվելով այդ ճանապարհին առկա բոլոր բարդություններին: Ցեղասպանությունը վերապրած դեռատի աղջիկը պատրաստ չէր նման ճնշման: Հոլիվուդի՝ Ավրորային աստղ դարձնելու բոլոր փորձերը մերժում ստացան: Նա ստիպված էր կրկին վերապրել իր անցած դժոխային ճանապարհը, իսկ հոգեկան վերքերը դեռ չափազանց թարմ էին:

Ավրորայի պատմությունն ու ֆիլմը փակի տակ դրվեցին ու մոռացվեցին, մոռացվեց նաև Ավրորան: Նա մահացավ մենության մեջ` մերժված բոլորի կողմից:

Բայց նա պիտի հայտնվի նոր առաքելությամբ ու նոր պատգամով:



Դուք կարող եք ֆիլմը դիտել այստեղ.