07.02.2025


ՀՑԹԻ տնօրեն, առաջատար գիտաշխատող Էդիտա Գզոյանի հոդվածը` From War Crimes to Crimes against Humanity and Genocide: Turkish Responsibility after World War I [Պատերազմական հանցագործություններից մինչև մարդկության դեմ հանցագործություններ և ցեղասպանություն. Թուրքիայի պատասխանատվության հարցը Առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո] տպագրվել է Genoicde Studies International ամսագրում` https://utppublishing.com/doi/10.3138/GSI-2022-0020:

Հոդվածը ներկայացնում է Առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո ստեղծված պատերազմական հանցագործությունները հետաքննող հանձնաժողովի (Պատերազմի հեղինակների պատասխանատվության և պատիժների սահմանման հանձնաժողով) աշխատանքները` կապված Հայոց ցեղասպանության ժամանակ հայերի դեմ իրականացված ոճիրների քննության հետ:

Տարբեր աղբյուրներից հավաքված փաստերի հիման վրա Պատերազմական հանցագործությունները հետաքննող հանձնաժողովն իր զեկույցում հստակ մատնանշում է այն հանցանքները, որոնք Երիտթուքական կառավարությունն իրականացրել էր Օսմանյան կայսրության հայ բնակչության հանդեպ, այն է`

1. Սպանություններ, կոտորածներ, համակարգված ահաբեկչություն:
2. Կանանց և երիտասարդ աղջիկների առևանգումներ:
3. Քաղաքացիների տեղահանություն:

Հայերի հանդեպ իրականացված այս հանցանքները պատերազմնական հանձնաժողովի կողմից միջազգային քրեական իրավունքում առաջին անգամ որակվում են որպես մարդկության դեմ իրականացված հանցագործություններ, որոնք հետագայում Ռաֆայել Լեմկինի կողմից ստանում են ցեղասպանություն անվանումը:

Հանձնաժողովը նաև առաջ էր քաշում երիտթուրք ոճրագործներին դատելու նպատակով միջազգային քրեական դատարան ստեղծելու գաղափարը: