Լեռնային Ղարաբաղն Ադրբեջանին բռնակցելուց հետո (1921 թ.) տեղի հայկական պատմաճարտարապետական հուշարձանների ոչնչացումը դարձավ Ադրբեջանի պետական քաղաքականության մաս, որի նպատակը հայկական հետքերի վերացումն էր: Հուշարձանների ոչնչացման ադրբեջանական մեխանիզմները գրեթե նույնությամբ կրկնում էին մշակութային ցեղասպանության թուրքական քաղաքականությունը:

Ադրբեջանական ագրեսիան հայկական հուշարձանների ոչնչացման առումով աննախադեպ ծավալների հասավ 1988-1994 թթ. ընթացքում: Ադրբեջանական զինուժը տարբեր զինատեսակներով թիրախավորում էր հայկական հուշարձանները: Նշված ժամանակամիջոցում հեռահար հրետանուց գնդակոծվել են Ամարասի (4-րդ դդ), Գանձասարի (4-րդ դար), Դադիվանքի (4-րդ դդ.) տաճարները, Տող գյուղի եկեղեցին, Եղնասարի վանքը և տասնյակ այլ հուշարձաններ: 1993 թ. հունվարի 20-ին Գանձասարի տաճարը հրթիռակոծվել է նաև ադրբեջանական երկու ռազմական ինքնաթիռների կողմից:

Հայկական հուշարձանները ոչնչացվում էին նաև հրկիզման եղանակով. 1988-1991 թթ. ընթացքում Շուշիի Սուրբ Ամենափրկիչ Ղազանչեցոց եկեղեցին (19-րդ դար), բոլորապատվելով անվադողերով, երեք անգամ հրկիզվել է: Արցախյան պատերազմի ընթաքում Ղազանչեցոցը վերածվեց նաև զինապահեստի:

Հայկական հուշարձանների ոչնչացման պետական քաղաքականությունը դրսևորվել է նաև հետագա տարիներին Ադրբեջանի կազմում գտվող հայկական պատմական այլ բնակավայրերում: Այսպես՝ 1998 -2000 թթ. ադրբեջանցիները բուլդոզերով քանդել և տեղահանել են Նախիջևանում Հին Ջուղայի հայկական գերեզմանատան շուրջ 4.000 գերեզմանաքարեր` հարթեցնելով տեղանքը: