Արգենտինայի Դաշնային դատարանը 2011 թ. ապրիլի 1-ին բավարարել է արգենտինահայ Գրեգորիո Հայրապետյանի՝ ընդդեմ թուրքական պետության ներկայացրած հայցը: Հայտնի դատավոր Նորբերտո Օյարբիդեի կայացրած որոշման մեջ նշվում է. «Թուրքական պետությունը, 1915-1923թթ. ծրագրված և սիստեմատիկ կերպով ոչնչացնելով 1,5 միլիոն հայ քաղաքացիների, իրագործել է ցեղասպանություն»։ Գ. Հայրապետյանը արգենտինական դատարան էր դիմել 2000 թ., պահանջելով պատասխանատվության ենթարկել Թուրքիային` Առաջին աշխարհամարտի և դրան հաջորդած տարիներին Սվազում և Խարբերդում անհետ կորած իր 50 ազգականի ճակատագրի համար: Դատարանը որոշել է, որ Թուրքիան պարտավոր է օգնել Արգենտինայում բնակվող հայերին, որոնց նախնիները սպանվել են ցեղասպանության տարիներին և տեղեկություններ տրամադրել այն հայերի մասին, որոնք անհետ կորել են մոտ 100 տարի առաջ: Դատավորը միաժամանակ նշել է, որ իր որոշումը դեկլարատիվ բնույթ է կրում:

Որոշման կայացման համար դատարանը 11 տարի շարունակ ուսումնասիրել է Անգլիայից, Գերմանիայից, Միացյալ Նահանգներից, Վատիկանից, Ֆրանսիայից ստացված փաստաթղթերը: Որոշման համար մեծ նշանակություն են ունեցել հատկապես Գերմանիայից ուղարկված այդ ժամանակաշրջանի հյուպատոսների և դեսպանների գաղտնի հեռագրերը, որոնցում նշվում է, որ թուրքական պետությունը սիստեմատիկ կերպով իրականացնում է մի ծրագիր, որի նպատակը հայ ժողովրդին ոչնչացնելն է:

Բուենոս Այրեսում` Հայ Առաքելական եկեղեցու «Սիրանուշ» սրահում, ապրիլի 6-ին տեղի ունեցած բազմամարդ հանդիսության ժամանակ դատավոր Նորբերտո Օյարբիդեն ընթերցել է դատական որոշման տեքստն` արժանանալով ներկաների ծափահարություններին: Հանդիսությանը ներկա է եղել մոտ հազար մարդ, այդ թվում` Արգենտինայում Հայաստանի Հանրապետության դեսպան Վլադիմիր Կարմիրշալյանը, օտարերկրյա դիվանագետներ, հոգևորականներ, իրավապաշտպան կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ: Հանդիսության ժամանակ ընթերցվել է Արգենտինայի նախագահ Քրիստինա Ֆերնանդես Կիրշների զորակցության նամակը, ուր ընդգծվում էր, որ որոշումը նախադեպը չունեցող պատմական իրադարձություն է:

Թուրքիայի արտգործնախարարի մամուլի քարտուղար Սելջուկ Յունալն այդ կապակցությամբ նշել է. «Մենք դատապարտում և մերժում ենք այդ անլուրջ որոշումը, որը կայացվել է առանց հաշվի առնելու օրենքի համընդհանուր սկզբունքները և անտեսելով միջազգային համաձայնագրերը` հիմնվելով փաստաթղթերի ապօրինի մեկնաբանությունների վրա: Նշված որոշումը կայացվել է առանց լուրջ հիմքի, վնասում է Արգենտինայի օրենսդրական համակարգի հեղինակությանը, ինչպես նաև հակասում է ցեղասպանության կանխարգելման և այդ ոճրագործության համար պատժի վերաբերյալ ՄԱԿ-ի կոնվենցիային: Նման որոշումը չի նպաստում Թուրքիայի և Հայաստանի միջև հարաբերությունների կարգավորմանը նպատակաուղղված ջանքերին»:

Ի դեպ, Արգենտինան ճանաչել է Հայոց ցեղասպանությունը դեռևս 2007 թ. հունվարի 10-ին, երբ Արգենտինայի նախագահ Նեստոր Կիրշները ստորագրեց օրենք` Թուրքիայի կողմից հայերի նկատմամբ կատարված Ցեղասպանության ընդունման մասին, և ապրիլի 24-ը հայտարարեց «Ժողովուրդների միջև հանդուրժողության և փոխադարձ հարգանքի օր»:

Տարածել