14.11.2023
Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի (ՀՑԹԻ) և Հայ իրավաբանական միության (Armenian Bar Association/ՀԻՄ) միջև ստորագրվել է փոխըմբռնման հուշագիր, որով տրվել է կառուցողական և բազմակողմ համագործակցության առաջին հնգամյակի մեկնարկը: Արցախի հայ բնակչությանն իր բնօրրանից բռնի տեղահանության և վերսկսված հանցագործությունների համատեքստում այս համագործակցությունը կծառայի որպես հայ ժողովրդի գոյաբանական խնդիրները բարձրաձայնելու միասնական գործիք և շահերի պաշտպանությունն ամրապնդող հիմք:
ՀՑԹԻ-ի տնօրենի ժամանակավոր պաշտոնակատար Էդիտա Գզոյանը բարձր է գնահատել «այս իսկապես բովանդակալից համագործակցության հաստատումը», որը կհամատեղի երկու կազմակերպությունների աշխատանքը և կխթանի կրթաթոշակային ու հետազոտական նախաձեռնությունները հայ և օտարազգի հետազոտողների համար:
Հայ իրավաբանական միության նախագահ Թալին Սահակյանի խոսքով, կրթական, իրավական, փաստագրման նախաձեռնությունների շրջանակում իրականացվող այս գործընկերության ինստիտուցիոնալացումը կարող է առանցքային տեղ գրավել ինչպես Արցախյան հակամարտությանը, այնպես էլ Հայոց ցեղասպանությանն առնչվող շահերի պաշտպանության և պատասխանատվության ենթարկելու ջանքերում:
Փոխըմբռնման հուշագիրը նախատեսում է համագործակցության հետևյալ չորս հիմնական ուղղությունները. ա) համաժողովներ և սիմպոզիումներ, բ) կրթաթոշակներ և հետազոտական խմբեր, գ) հետազոտական հրատարակություններ և դ) դատավարական աջակցություն:
ՀՑԹԻ և ՀԻՄ ընդհանուր տեսլականի համաձայն՝ գործընկերներն արդեն սկսել են աշխատանքները Ադրբեջանում հակահայկական ջարդերի փաստագրման և հայատյացության խնդրի ուսումնասիրության ուղղությամբ: Հատկանշական է, որ ըստ հուշագրի՝ պետք է կազմակերպվեն արցախյան և Հայոց ցեղասպանության փոխհատուցման թեմայով համաժողովներ, որոնք հարթակ կդառնան այս կարևոր խնդիրների վերաբերյալ կենդանի և շարունակական գիտական քննարկումների համար նաև աշխարհի այլ հաստատություններում:
ՀՑԹԻ-ի նախկին տնօրեն, պրոֆեսոր Հարություն Մարությանը, որը ներկայումս ՀՑԹԻ-ի՝ Արցախի, Նախիջևանի և Ադրբեջանի հայերի բռնաճնշումների ուսումնասիրության բաժնի ղեկավարն է, նշում է. «Մենք ոգևորված ենք Հայ իրավաբանական միության հետ զարգացնելու և խորացնելու մեր գործընկերությունը մեր ժողովրդի պատմության պահպանությանը և նրա ապագայի պաշտպանությանը ծառայող համատեղ ջանքերում»:
