Home Map E-mail
 
Eng |  Հայ |  Türk |  Рус |  Fr  

Հիմնական էջ
Նորություններ
Առաքելություն
Տնօրենի ուղերձը
Կապ մեզ հետ
Նախօրեին
Հայոց պատմություն
Լուսանկարներ
Մտավորականներ
Հայոց ցեղասպանություն
Ցեղասպանություն
Հայոց ցեղասպանության մասին
Ժամանակագրություն
Լուսանկարներ
100 պատմություններ
Քարտեզագրում
Մշակութային ցեղասպանություն
Հիշի՛ր
Վավերագրեր
Ամերիկյան
Անգլիական
Գերմանական
Ռուսական
Ֆրանսիական
Ավստրիական
Թուրքական

Հետազոտում
Մատենագիտություն
Վերապրողներ
Ականատեսներ
Միսիոներներ
Մամուլ
Մեջբերումներ
Դասախոսություններ
Ճանաչում
Պետություններ
Կազմակերպություններ
Տեղական
Արձագանք
Իրադարձություններ
Պատվիրակություններ
Էլ. թերթ
Հոդվածներ
Գիտաժողովներ
Օգտակար հղումներ
   Թանգարան
Թանգարանի մասին
Այցելություն
Մշտական ցուցադրություն
Ժամանակավոր
Օն լայն  
Շրջիկ ցուցադրություններ  
Հիշատակի բացիկներ  
   Ինստիտուտ
Գործունեությունը
Հրատարակություններ
ՀՑԹԻ հանդեսներ  
Գրադարան
ՀՑԹԻ հավաքածուները
   Հայոց ցեղասպանության հուշահամալիր
Պատմությունը
Հիշողության պուրակ
Հիշատակի օր
 

Armenian General Benevolent Union
All Armenian Fund
Armenian News Agency
armin
armin
armin
armin
armin




Նորություն

ԱՆԱՏՈԼԻԱ ՔՈԼԵՋԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԻՑ


17.02.2018

Marzvan

Մարզվանի Անատոլիա քոլեջը (1900թ.)
Անատոլիա կամ Ամերիկյան Քոլեջը ներկայումս Հունաստանի ամենահին և առաջատար կրթական հաստատություններից մեկն է: Այն ունի 132 տարվա պատմություն: Այս տարիների ընթացքում, սկսած դեռևս հիմնադրման ժամանակներից (1886թ.)՝ հաղթահարելով բազում խոչնդոտներ, այն ձեռք է բերել վաստակաշատ կրթական օջախի համբավ:

Անատոլիա Քոլեջի հիմնադրման արմատները շատ խորն են: Դրա հիմքում ընկած է Օտարերկրյա առաքելությունների ամերիկյան հանձնաժողովի միսիոներների, հատկապես, Սայրուս Հեմլինի ավանդը, ով նաև Կ.Պոլսի Ռոբերտ քոլեջի հիմնադիրն էր: Դեռևս 1838թ. միսիոներական առաքելության նպատակներով մեկնելով Կ.Պոլիս՝ 1840թ. Հեմլինը ստեղծում է Բեբեկ ճեմարանը, որը կոչված էր տեղի երիտասարդությանը կրթելու, առևտրի և ֆինանսների բնագավառում նրանց հմտացնելու, առևտրա-տնտեսական ոլորտի հետագա զարգացմանը խթանելու համար: Այս կրթական ծրագրի առանձնահատկություններից մեկն այն էր, որ ուսուցումը ներառում էր առարկաների մեծ մասի անգլերեն լեզվով դասավանդում, լիբերալ արվեստի զարգացում, ինչպես նաև ֆինանսական օժանդակության յուրահատուկ «ինքնակառավարման» տարբերակ: Ս. Հեմլինի առաջադրած ծրագրերը մեծ ներդրում էին տեղի կրթական մակարդակի բարելավման և հետագա զարգացման համար:

Արևելյան Թուրքիայի տարածքում գործում էր Խարբերդի Եփրատ քոլեջը և Այնթափի Կենտրոնական Թուրքիայի քոլեջը, իսկ արևմտյան Թուրքիայում չկար նույնիսկ մեկ կրթօջախ: Այս հանգամանքը հաշվի առնելով Օտարերկրյա առաքելությունների ամերիկյան հանձնաժողովն անհրաժշտ է համարում ևս մեկ կրթական հաստատության ստեղծումը: Այսպիսով, 1881թ.-ին ամերիկյան հանձնաժողովի մի շարք միսիոներների ջանքերով (J.F. Smith, Dr. G.F. Herrick, Dr. Charles C. Tracy, Dr. Ernest Riggs) հիմնադրվում է Հերբինգեր Բարձրագույն Դպրոցը (Harbinger High School): Հենց այս դպրոցն էլ հիմք հանդիսացավ տարիներ անց Անատոլիա Քոլեջի ստեղծման համար: 1885թ. Հերբինգերն ունեցավ իր առաջին և վերջին շրջանավարտները՝ արական դասարանը, ևս հինգ հոգի պետք է ավարտեին հաջորդ տարի, սակայն արդեն որպես նորաստեղծ Անատոլիա Քոլեջի շրջանավարտներ: Այսպիսով, 1886թ.–ին հիմնադրվեց Մարզվանի (քաղաք Արևմտյան հայաստանում՝ Սեբաստիայի վիլայեթի, Ամասիայի սանջակում) Անատոլիա Քոլեջը: Քաղաքի նորաբաց քոլեջը ստացավ այն տարածաշրջանի անվանումը, որում գտնվում էր և կոչվեց «Անատոլիա»:

Սկզբնական շրջանում տղաներն անցան երկու տարվա նախապատրաստական դասընթացներ՝ անգլերեն լեզվի և հիմնական գիտելիքների ուսուցման համար, այնուհետև անցում կատարեցին քոլեջի չորսամյա ծրագրին: Քոլեջի ուսանողները հայեր և հույներ էին: Գործունեության առաջին տասնամյակը բավական արդյունավետ էր քոլեջի համար: Զգալիորեն ավելացավ ուսանողների քանակը, ընդլայնվեց քոլեջի շենքի տարածքը, աշխատակիցների թիվը, ինչպես նաև գրքերի քանակը: 1893թ. բացվեց Անատոլիայի Իգական Վարժարանը, որտեղ դասավանդում էին ամերիկյան Կարլետոն վարժարանի նախկին շրջանավարտներից մի քանիսը:

Արդեն 1894թ. այն պաշտոնապես ներառվեց Բոստոնի կրթական համակարգում և ընդհանուր կանոնադրության համաձայն ստացավ կրթական ծրագրերի բոլոր մակարդակների տրամադրման իրավունք՝ տարրականից մինչև դոկտորական աստիճան: Դրան հետևեց Պաշտոնական Կայսերական Հրամանը (The official Imperial Rescript), որը 1899թ. ապրիլի 14-ին կարդաց քոլեջի առաջին նախագահ Չարլզ Թրեյսին:

Քոլեջի անդորրը խաթարվեց 1894-1896թթ. համիդյան կոտորածների ժամանակ, երբ Մարզվանի հայ բնակչությունն ապաստան գտավ Անատոլիա քոլեջի պատերից ներս: Կոտորածների սկիզբն ազդարարող նոյեմբերի 15-ը ճակատագրական եղավ տեղի հայ բնակչության և քոլեջի կյանքում: Այդ օրը նշանավորվեց պատմության մեջ «Սև ուրբաթ» («Black Friday») անվանմամբ:

Անատոլիան ականատես եղավ նաև Մեծ Եղեռնի տարիներին՝ Մարզվանում տեղի ունեցած ջարդերին: Լինելով ամերիկյան առաքելության կրողներ, քոլեջի աշխատակիցները փորձեցին հնարավորինս օժանդակել քաղաքի հայությանը՝ Մարզվանի սարսափների մասին տեղեկացնելով Կ.Պոլսում ԱՄՆ դեսպան Հենրի Մորգենթաուին: Դեսպանի վկայությամբ՝ ականատես լինելով տեղի ունեցածին, միսիոներներից և ուսուցիչներից շատերն անգամ առողջական խնդիրներ ձեռք բերեցին:

1916թ. Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ, երբ թուրքական զորքերը գրավեցին քոլեջի տարածքը, Անատոլիան դադարեցրեց իր գործունեությունը և վերածվեց հիվանդանոցի: Սակայն երեք տարի անց, 1919թ. հիվանդանոցը ևս փակվեց: Անցնելով Մերձավոր Արևելքի Նպաստամատույցի հոգածության ներքո, տիկին Շարլոտ Վիլարդի գլխավորությամբ, այն ստանձնեց գրեթե 2500 որբերի խնամակալությունը:

Անատոլիայի հետագա ճակատագիրը բախտորոշվեց, երբ իշխանության գլուխ բարձրացան քեմալականները: 1921թ. քոլեջի ղեկավարներին պաշտոնապես հրամայվեց լքել Անատոլիայի տարածքը: Դրան հաջորդեցին Զմյուռնիայի աղետը, այնուհետև Թուրքիայի և Հունաստանի միջև բնակչության փոխանակումը: Պարզ էր, որ նման պայմաններում այլևս դժվար էր կանխորոշել քոլեջի հետագա ճակատագիրը, ուստի Անատոլիայի Հոգաբարձուների Խորհրդի նիստի որոշմամբ, 1924թ. Անատոլիան վերաբացվեց հունական Սալոնիկ (Թեսալոնիկի) քաղաքում: Ավելի ուշ՝ 1934թ. քոլեջը տեղափոխվեց Սալոնիկի Փիլեյա արվարձան, որտեղ էլ գտնվում է մինչ օրս:


Ինեսա Ստեփանյան, ՀՑԹԻ գիտաշխատող











Անատոլիայի իգական վարժարանը, Մարզվան




Մարզվանի Անատոլիա քոլեջը




Մարզվանի Անատոլիա քոլեջը




Անատոլիա քոլեջի առաջին շրջանավարտները (1887թ.)




Չարլզ Թրեյսի, Անատոլիա քոլեջի առաջին նախագահը (1886-1912թթ.)




Սայրուս Հեմլին (1811-1900թթ.)







ՀԵՏԵՎԵ՝Ք ՄԵԶ



ՆՎԻՐԱԲԵՐԻ՛Ր

DonateforAGMI
ՀԱՅՈՑ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՀԻՇՈՂՈՒԹՅՈՒՆԸ ՎԱՌ ՊԱՀԵԼՈՒ ՀԱՄԱՐ

Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ հիմնադրամի կողմից իրականացվող հատուկ նախագծեր

ՀԱՅՈՑ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ՎԵՐԱՊՐԱԾՆԵՐԻ ՀՈՒՇԱԴԱՐԱՆ

ՀՈՒՇԱԴԱՐԱՆ
ՀՑԹԻ-Ի ԱՆՏԻՊ ՀՈՒՇԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՀԱՎԱՔԱԾՈՒՆ

ՀՑԹԻ-Ի ԱՆՏԻՊ ՅՈՒՇԱԳՐՈՒԹԻՒՆՆԵՐՈՒ ՀԱՒԱՔԱԾՈՆ

ՀՑԹԻ ԳՐԱԽԱՆՈՒԹ

1915
Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի «գրքերի աշխարհը»

ԱՌՑԱՆՑ ՑՈԻՑԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆ

Temporary exhibition
Ինքնապաշտպանական մարտերը Կիլիկիայում Հայոց ցեղասպանության տարիներին

Նվիրվում Է Մարաշի, Հաճընի, Այնթապի ինքնապաշտպանությունների 100-ամյա տարելիցին

ԼԵՄԿԻՆԻ ԿՐԹԱԹՈՇԱԿ

Lemkin
ՀՑԹԻ ՄԵԿՆԱՐԿՈՒՄ Է
2022 Թ. ՌԱՖԱՅԵԼ ԼԵՄԿԻՆԻ
ԱՆՎԱՆ ԿՐԹԱԹՈՇԱԿԸ

ՀՑԹԻ ԴՊՐՈՑԱԿԱՆ ԾՐԱԳԻՐ

genedu
«Հայոց ցեղասպանության թեմայի ուսուցում»
կրթական ծրագիր դպրոցականների համար

ՀՑԹԻ ԿՐԹԱԿԱՆ ԾՐԱԳՐԵՐ

genedu
ՀՑԹԻ ԿՐԹԱԿԱՆ ԾՐԱԳՐԵՐ

ՓՈԽԱՆՑԻ´Ր ՀԻՇՈՂՈՒԹՅՈՒՆԴ

100photo
Կիսվի՛ր ընտանիքիդ պատմությամբ, փոխանցի՛ր հիշողությունդ սերունդներին:
Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտն ապրիլի 24-ին ընդառաջ հանդես է գալիս «Փոխանցի՛ր հիշողությունդ» նախաձեռնությամբ:

ՀԵՂԻՆԱԿԱՅԻՆ ԻՐԱՎՈՒՆՔ

DonateforAGMI

«ՀՑԹԻ» հիմնադրամ
ՀՀ, Երևան 0028
Ծիծեռնակաբերդի խճուղի, 8/8
Հեռ.: +374 10 390981
    2007-2021 © Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ     Էլ.հասցե: info@genocide-museum.am