21.01.2014
Ռումինահայ գրող Վարուժան Ոսկանյանի «Շշուկների մատյան» վեպը Ռումինիայի, Իսրայելի, Հայաստանի Գրողների միությունները ներկայացրել են 2014թ. Գրականության Նոբելյան մրցանակի:
«Շշուկների մատյան» վեպը հրատարակվել է 2009թ. Բուխարեստում և դարձել հրատարակչական տարվա ամենաբարձր գնահատականի արժանացած և ամենաշատ մրցանակներ ստացած գործերից մեկը:
Շշուկների մատյանը պատմում է Հայոց ցեղասպանության և 20-րդ դարի սարսափների մասին: Ցեղասպանության արհավիրքների և օտար ափերում վերապրել փորձող հայ տարագիրների մասին գրեթե փաստագրական ճշգրտությամբ պատմող այս ցնցող գործն արժանացել է միջազգային մամուլի և գրական շրջանակների բարձր գնահատականներին:
Գիրքը թարգմանվել է մի շարք լեզուներով` հայերեն, ֆրանսերեն, իսպաներեն, գերմաներեն և այլն:
«Այս գիրքն արժանի է, որ աշխարհի բոլոր գրողների կողմից ներկայացվի գրականության Նոբելյան մրցանակի,-Թել Ավիվում 2012թ. հոկտեմբերին վեպի ներկայացմանն ասաց Իսրայելի Գրողների միության նախագահ Հերցել Հակակը,-այս մրցանակն արժանին կմատուցի գրողին, ով միաժամանակ հաջողել է ստեղծել ճշմարիտ դասական գրական գործ, ինչպես նաև ցնցող ու կենդանի վկայություն տվել հայ ժողովրդի տառապանքների և ցեղասպանության մասին: Նման մրցանակն աշխարհի խիղճը կբևեռի այս աղետի վրա և խորություն կհաղորդի այս սարսափելի ոճրագործության ճանաչմանը»:
Վեպը գլխացավանք է դարձել թուրքական իշխանությունների համար, որոնք բոլոր միջոցներով փորձում են խանգարել դրա թարգմանությունն ու տարածումը: Կառավարական և դիվանագիտական խողովակներով թուրքերը, որոնց վերջերս միացել են նաև ադրբեջանցիները, ճնշումներ են գործադրում տարբեր մայրաքաղաքներում: Ռումինիայում Թուրքիայի դեսպանությունը բողոքի նամակով դիմել էր այդ երկրի իշխանություններին, երբ 2012թ. սեպտեմբերի 21-ին Բուխարեստի թանգարաններից մեկում
Շշուկների մատյանի շուրջ կազմակերպվել էր հանդիպում Վարուժան Ոսկանյանի հետ: Հայտնի է դարձել, որ դեռևս 2009թ. Անկարան պաշտոնական միջամտությամբ փորձել է հակազդել վեպի ռումիներեն հրատարակմանը:
Վեպի հեղինակը` Վարուժան Ոսկանյանը ռումինահայ պետական-քաղաքական գործիչ է, տնտեսագիտության դոկտոր, գրող: Ծնվել է 1958թ. հուլիսի 25-ին, Կրայովայում, գաղթական հայերի ընտանիքում:
