25.04.2015
Այսօր ժամը 16:00-ին Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի գիտաժողովների սրահում տեղի կունենա Ռիտա Սուլահյան-Կույումջյանի «Խելագարության ակունքներում: Կոմիտաս. հայ կուռքի դիմանկարը» գրքի հայերեն թարգմանության շնորհանդեսը:
Գիրքը նվիրված է հայ մեծանուն կոմպոզիտոր, երաժշտագետ, հայագետ Կոմիտաս Վարդապետի կյանքի անհայտ էջերի ու հոգեբանական ապրումների տակավին չլուսաբանված ծալքերի ուսումնասիրությանը: Հոգեբանական լույսի ներքո և ժամանակակից հոգեբուժական-հոգեվերլուծական մոտեցումների ու մեթոդների կիրառմամբ հեղինակը փորձել է վեր հանել Կոմիտասի հոգեբանական բնութագիրը, ապրումները, դրանց ակունքները և մասնագիտական եզրակացություններ ու հիմնավորումներ տալ:
Մարդկային կյանքի երկու հիմնական թելեր միահյուսված են հայ ժողովրդի հոգեկերտվածքում՝ տառապանքը և արվեստը։ Կոմիտասի կենսագրությունում այս երկուսը զուգակցվում են՝ ստեղծելով ողբերգական և միևնույն ժամանակ սքանչելի արվեստագետի կյանք։
Ծնվելով 1869 թ. Օսմանյան կայսրության Քյոթահիա քաղաքում՝ Կոմիտասը թափառաշրջիկ որբ տղայից դարձավ միջազգային ճանաչում ունեցող մեծ երաժիշտ։ Կազմակերպելով երկսեռ երգչախմբեր խոշոր հայ համայնքներ ունեցող բազմաթիվ քաղաքներում՝ նա հայկական երաժշտությունը հայտնի դարձրեց ողջ աշխարհում։
Կոմիտասը մեծ հեղինակություն էր վայելում հայ երաժշտագետների շրջանում, որոնք ընկալեցին նրան որպես հայկական երաժշտական ժառանգության փրկիչ։
Նա իր առջև նպատակ էր դրել՝ բացահայտել հայկական եկեղեցական երաժշտության նախաքրիստոնեական արմատները, հայ գեղջկական երաժշտությունը կատարողական բարձր մակարդակի հասցնել, հայ իրականության մեջ երաժշտական կրթության զարգացման համար երաժշտանոց ստեղծել։
Նրա ստեղծագործությունները խորապես հուզել և հուզում են թե՛ հայ և թե՛ օտար ունկնդրին։
Կոմիտասը՝ հայ դասական երաժշտության հիմնադիրը, Ցեղասպանության սարսափներն ապրած հայ ժողովրդի խորհրդանիշը դարձավ։
Գրքի հեղինակը՝ Ռիտա Սուլահյան-Կույումջյանը, մասնագիտությամբ հոգեբույժ է: Ներկայումս նա աշխատում է Մոնրեալի Սուրբ Մարիամ հիվանդանոցում որպես հոգեբուժական ամբուլատոր վարչության տնօրեն:
Հինգ գրքի հեղինակ է: Առաջինը՝ «Օրագրային գրառումներ Հայաստան կատարած ուղևորության մասին. հոգեբույժի նոթեր» գիրքն է, որը պատմում է 1988-ի երկրաշարժից հետո Հայաստան կատարած նրա այցի և աղետյալ երեխաների հետ անցկացրած հոգեբանական վերականգնողական աշխատանքի մասին:
«Խելագարության ակունքներում։ Կոմիտաս. հայ կուռքի դիմանկարը» նրա երկրորդ գիրքն է։
Հեղինակի երրորդ գիրքը՝ «Եռապատում. Ապրիլի 24, 1915», ուսումնասիրությունն է՝ նվիրված հայ մտավորականներ Արամ Անտոնյանին և Թեոդիկին, ովքեր 1915-ի ապրիլի 24-ին ձերբակալված նշանավոր հայերի թվում էին: Նրանց հաջողեց վերապրել Եղեռնը և հետագայում նպաստել հայկական սփյուռքի գոյատևմանը:
Գիրքը անգլերենից հայերեն թարգմանել են Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի աշխատակիցներ Լուսինե Աբրահամյանը և Ռոբերտ Թաթոյանը:
