Լարան ցեղասպանագետ է և մարդու իրավունքների մասնագետ: Նա իրավաբան է, այժմ ցեղասպանագիտական թեմայով իր դոկտորականն է գրում Լոնդոնի համալսարանի խորացված ուսումնասիրությունների դպրոցում:Մասնագիտացել է Լոնդոնի և Էսսեքսի համալսարաններում, Կիպրոսի Լարնաքա քաղաքի Ամերիկյան ակադեմիայում:



- Բարև, Լարա: Ի՞նչ կարող եք պատմել Ձեր հետազոտության թեմայի մասին, և արդյոք այս ժամանակահատվածում ՀՑԹԻ-ում կատարած ուսումնասիրությունը օգնեց բարելավել Ձեր գիտելիքները Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ:

- Առաջին հերթին ցանկանում եմ շնորհակալություն հայտնել Ձեզ այս հնարավորության համար, որի շնորհիվ կարողացա մասնակցել ՀՑԹԻ-ի Լեմկինի ծրագրին: Դա մի փորձ էր, որը ես հարստության նման կպահեմ: Իմ դոկտորական հետազոտության թեման անցումային արդարադատությունն է՝ կապված Հայոց ցեղասպանության հետ: Ես առաջարկում եմ մի ճշմարտություն և փոխհատուցման հանձնաժողով, որպեսզի մարդկանց 3-րդ և 4-րդ սերունդները կարողանան հասկանալ, թե որոնք են Հայոց ցեղասպանության հետ կապված ավելի խորքային խնդիրներ:

Իմ հետազոտությունը նաև այն մասին է, թե ինչպես պետք է պահպանել հիշողությունը, քանի որ վերապրածների մեծ մասը տարիների ընթացքում զոհվել են: ՀՑԹԻ –ում անցկացրածս ժամանակահատվածում կարողացա օգտվել վերապրածների վկայություններից, ինչպես նաև տեսնել հավելյալ շատ գրքեր` Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ: Ավելին, ուղևորությունն ինձ հնարավորություն տվեց կարողանալ խոսել իմ մայրենի լեզվով: (Լինելով սփյուռքահայ և հաճախելով մասնավոր դպրոցներ, իմ հայերենը մի փոքր վատացել էր):

- Արդյո՞ք այս ամիսն արդյունավետ էր Ձեզ համար:

- Այն ամիսը, որ մնացի, շատ արդյունավետ էր ինձ համար, քանի որ լինելով տեղում տեսա, թե ինչ է նշանակում Հայաստանի հայերի համար անցյալի բեռը: Չնայած Սփյուռքը անասելի տուժել էր և ի վերջո կորցրել իր ժառանգության մի մասը, այնուամենայնիվ Հայաստանը ևս նույնչափ տուժել և տառապել է:

- Ի՞նչ ակնկալիքներ ունեիք, երբ որոշեցիք դիմել Լեմկինի կրթաթոշակին:

- Հուզվել էի,քանի որ առաջին անգամ ինձ հնարավորություն էր տրվել ճանապարհորդել Հայաստանում: Ես սիրահարվեցի այս երկրին և ժողովրդի հյուրընկալությանը: Նաև ցանկանում էի հնարավորություն ունենալ այցելելու թանգարան, առաջին ձեռքից տեսնել Հայոց ցեղասպանության հետ կապված աղբյուրները: Տխրեցի , որ հնարավորություն չունեցա լինել Մատենադարանում, սակայն Լեմկինի կրթաթոշակն իսկապես հիանալի հնարավորություն էր իմանալ ավելին և ՛ ցեղասպանություն ուսումնասիրողների, և ՛ նույնիսկ ոչ գիտնականների համար::

- Ի՞նչ է տվել Ձեզ Լեմկինի ծրագիրը: Ինչպիսի՞ն են Ձեր տպավորությունները:

- Լեմկինի ծրագիրը հնարավորություն է տալիս ստանալ, իմանալ ավելին Հայոց ցեղասպանության մասին: Դեռ ավելին, այն ինձ հնարավորություն տվեց այցելել մի երկիր, որը ես ցանկանում էի տեսնել դեռ մանկուց, սակայն երբեք չեմ ունեցել այդ հնարավորությունը: Ես նաև ցանկանում եմ ասել, որ այս ծրագրի միջոցով ստանում ես ևս մի հնարավորություն՝ տեսնել այն մարդկանց, ովքեր աշխատում են թանգարան-ինստիտուտում, ովքեր մեծ աշխատանք են կատարում՝ երիտասարդ սերնդի համար ապահովելով և պահպանելով գիտելիքներ ցեղասպանության մասին:

- Եվ մի հարց, որ մենք տալիս ենք Լեմկինի ծրագրի բոլոր շրջանավարտներին. ի՞նչ կցանկանայիք փոխել այս ծրագրի մեջ:

- Միակ բանը, որ ծրագրի միջոցով կփոխեի, նաև մեր երկիրը տեսնելու հնարավորություն տալն է: Հայաստանում ես կարողացա այցելել վանքեր, եկեղեցիներ, Երևանից դուրս գտնվող վայրեր: Ամեն ինչ ուղղակի գեղեցիկ էր, և այս ամբողջ մշակույթը պահպանվել է տարիներ շարունակ:Ինձ համար վայելք էին այդ տեսարանները՝ նույնքան հաճելի և կարևոր, որքան թանգարանի ներսում ընթերցանությունն ու ուսումնասիրություններ կատարելը: Եվս մեկ անգամ շնորհակալ եմ Ձեզ, որ ինձ ընձեռեցիք այս հնարավորությունը:

- Շնորհակալություն, Լարա:






© Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ