11.09.2018


ՀՑԹԻ գիտաշխատող Շուշան Խաչատրյանը և էքսկուրսավար Հասմիկ Մարտիրոսյանը հուլիսի 30-ից օգոստոսի 10-ը Կանադայում մասնակցել են Զորյան ինստիտուտի մասնաճյուղ հանդիսացող Ցեղասպանության ու մարդու իրավունքների ուսումնասիրությունների միջազգային ինստիտուտի (The International Institute for Genocide and Human Rights Studies) ամենամյա Ցեղասպանության և մարդու իրավունքների կրթական ծրագրին (the Genocide and Human Rights University Program):

Այս տարի Ցեղասպանության և մարդու իրավունքների վերաբերյալ կրթական ծրագրի 16-րդ ամենամյա դասընթացին մասնակցել է 19 ուսումնասիրող աշխարհի տարբեր երկրներից: Հայազգի մասնակիցներն ընդհանուր թվով 7-ն էին; Դասընթացի ղեկավարը Սթոքթոնի համալսարանի (ԱՄՆ) պրոֆեսոր ցեղասպանագետ Էլիզա ֆոն Յոեդեն-Ֆորգին էր:

Մասնակիցները ծրագրի վերջում ներկայացրել են թեմատիկ զեկույցներ: ՀՑԹԻ աշխատակիցներից Հասմիկ Մարտիրոսյանը հանդես է եկել «Հայոց Ցեղասպանության և հրեաների Հոլոքոստի հիշատակումը» (THE COMMEMORATION OF THE ARMENIAN GENOCIDE AND THE JEWISH HOLOCAUST) զեկույցով: Շուշան Խաչատրյանը ներկայացրել է «Հայոց ցեղասպանության կրոնագիտական ուսումնասիրության հարցեր. ջիհադի կոչերը» (ISSUES OF RELIGIOUS STUDIES OF THE ARMENIAN GENOCIDE: THE JIHAD PROCLAMATIONS) վերնագրով զեկույցը:

Ամենամյա ծրագիրը երկշաբաթյա ակադեմիական կուրս է՝ օրական 8 ժամ տևողությամբ, որտեղ մասնագետները վարում են թեմատիկ դասերը՝ տարբեր երկրներից ժամանած մասնակիցների հետ քննարկելով մարդու իրավունքներին, ցեղասպանության տեսություններին, Հայոց ցեղասպանությանը, Հոլոքոստին, Կամբոջայի, Ռուանդայի, Դարֆուրի, Գվատեմալայի ցեղասպանություններին, ժխտողականությանը, ցեղասպանությունների սոցիալ-հոգեբանական ազդեցություններին, ժամանակակից ցեղասպանական օջախներին, ցեղասպանության և միջազգային իրավունքին, ցեղասպանության կանխարգելմանն առնչվող թեմաներ ու հարցեր:

Ծրագրի հիմնական նպատակներից է ցեղասպանությունների համեմատական ուսումնասիրությունների միջոցով պատկերացնել ցեղասպանություններին և զանգվածային բռնության մյուս ձևերին նախորդող պայմաններն ու նախադրյալները, գտնել դրանց կանխարգելման ուղիները: Դասընթացի շրջանակներում ուսումնասիրվում են մարդու իրավունքներին և դրանց խախտումներին վերաբերող ունիվերսալ հարցեր: Արդրադարձ է կատարվում, թե ինչո՞ւ և ի՞նչ պատճառներով են տեղի ունենում ցեղասպանությունները, ի՞նչ հետևանքներ են թողնում ցեղասպանությունները կանանց և երեխաների վրա, ի՞նչ նշանակություն ու գործառույթ ունեն միջազգային իրավունքն ու միջազգային կազմակերպությունները, ինչպիսի՞ սոցիալական, տնտեսական և հոգեբանական բնորոշիչներ են հատուկ ոճրագործներին, վերապրածներին և նրանց ժառանգներին, ինչպե՞ս է առաջանում ժխտողականությունը, ինչպե՞ս կարելի է կանխել ցեղասպանությունները և այլն: Այս հարցերի քննարկմանը մասնակցել են փորձառու գիտնականներ և սկսնակ հետազոտողներ:

Պաշտոնապես գործելով սկսած 2002 թվականից Ցեղասպանության և մարդու իրավունքների ուսումնասիրությունների միջազգային ինստիտուտն ընդունել է շուրջ 500 մասնակիցների՝ 41 երկրներից: Զորյան ինստիտուտը և Ցեղասպանության ու մարդու իրավունքների ուսումնասիրությունների միջազգային ինստիտուտն առաջին շահույթ չհետապնդող միջազգային կենտրոններն են` նվիրված ցեղասպանություններին, Մարդու իրավունքներին եւ Սփյուռք-Հայրենիք հարաբերություններին վերաբերող հետազոտություններին և արդի հարցադրումների փաստագրմանը:

Դասընթացն անցկացվեց Տորոնտոյի համալսարանի Պատմության բաժնում՝ Սիդնի Սմիթ մասնաճյուղում: