Home Map E-mail
 
Eng |  Հայ |  Türk |  Рус |  Fr  

Հիմնական էջ
Նորություններ
Առաքելություն
Տնօրենի ուղերձը
Կապ մեզ հետ
Նախօրեին
Հայոց պատմություն
Լուսանկարներ
Մտավորականներ
Հայոց ցեղասպանություն
Ցեղասպանություն
Հայոց ցեղասպանության մասին
Ժամանակագրություն
Լուսանկարներ
100 պատմություններ
Քարտեզագրում
Մշակութային ցեղասպանություն
Հիշի՛ր
Վավերագրեր
Ամերիկյան
Անգլիական
Գերմանական
Ռուսական
Ֆրանսիական
Ավստրիական
Թուրքական

Հետազոտում
Մատենագիտություն
Վերապրողներ
Ականատեսներ
Միսիոներներ
Մամուլ
Մեջբերումներ
Դասախոսություններ
Ճանաչում
Պետություններ
Կազմակերպություններ
Տեղական
Արձագանք
Իրադարձություններ
Պատվիրակություններ
Էլ. թերթ
Հոդվածներ
Գիտաժողովներ
Օգտակար հղումներ
   Թանգարան
Թանգարանի մասին
Այցելություն
Մշտական ցուցադրություն
Ժամանակավոր
Օն լայն  
Շրջիկ ցուցադրություններ  
Հիշատակի բացիկներ  
   Ինստիտուտ
Գործունեությունը
Հրատարակություններ
ՀՑԹԻ հանդեսներ  
Գրադարան
ՀՑԹԻ հավաքածուները
   Հայոց ցեղասպանության հուշահամալիր
Պատմությունը
Հիշողության պուրակ
Հիշատակի օր
 

Armenian General Benevolent Union
All Armenian Fund
Armenian News Agency
armin
armin
armin
armin
armin




Օն լայն ցուցադրություն

ԶՄՅՈՒՌՆԻԱՅԻ ԱՂԵՏԸ – 91



Զմյուռնիայում` Փոքր Ասիայի նշանավոր առևտրական և մշակութային կենտրոններից մեկում, հայերը հաստատվել էին հնագույն ժամանակներից և բնակվում էին քաղաքի առանձին հայկական Գետեզերք, Քարափ և Հայոց թաղամասերում:

Արդեն 18-19-րդ դարերում քաղաքը դարձավ հայկական մշակութային խոշոր կենտրոն: Այստեղի տպարաններում հրատարակվել են գրքեր ու պարբերականներ, որոնք նշանակալից են եղել հայ մշակութային, հասարակական-քաղաքական կյանքում: Քաղաքում գործում էին դեռ 1799թ. հիմնված Մեսրոպյան և օրիորդաց Հռիփսիմյան վարժարաները, ինչպես նաև մի շարք մասնավոր դպրոցներ: Զմյուռնիահայ համայնքն ուներ չորս եկեղեցի, (նշանավոր էր Սուրբ Ստեփանոսի եկեղեցին), Ազգային հիվանդանոց և թատրոն: Զմյուռնիայի տնտեսական կյանքում կարևոր տեղ ունեին հայ վաճառականները, որոնք արտահանում էին գորգ, կաշի, բուրդ, չոր մրգեր և իրենց առևտրական տներն ունեին Եվրոպայում, Ռուսաստանում, Հնդկաստանում և Եգիպտոսում:

Իր բազմամշակույթ և զարգացած քաղաքային կենցաղի համար Զմյուռնիան հայտնի էր «Արևելքի փոքր Փարիզ» անվամբ:

Մինչ 1922թ. Զմյուռնիայում ապրում էր շուրջ 30 000 հայ:

1922 թ. սեպտեմբերին քեմալական զորքերն իսկական նախճիր սարքեցին Զմյուռնիայում` հրի ու սրի մատնելով քաղաքի հայկական ու հունական թաղամասերը: Քաղաքի միտումնավոր հրկիզումը նպատակ ուներ ահաբեկել քրիստոնյա բնակչությանը` ստիպելով նրանց ընդմիշտ լքել այն: Թաղամասերը ծածկվեցին տասնյակ հազարավոր հայերի ու հույների դիակներով: Շատերը, ովքեր փորձեցին փրկություն գտնել ծովում խարիսխ գցած և լոկ դիտորդի դեր ստանձնած անգլիական, իտալական ու ամերիկյան ռազմանավերում, ծովասույզ եղան:

Այսպիսով, Զմյուռնիայի աղետը Հայոց ցեղասպանության վերջին դրվագներից մեկը հանդիսացավ` ազդարարելով նաև «Թուրքիան` թուրքերին» քեմալականների պետականաստեղծ ծրագրի սկիզբը:

Ներկայումս Զմյուռնիան հայտնի է թուրքական Իզմիր անունով, իսկ քաղաքի բնակչության ճնշող մեծամասնությունը կազմում են թուրքերը:

Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտը Զմյուռնիայի աղետի իննսունամյա տարելիցի կապակցությամբ 2012 թ. կազմակերպվել է ժամանակավոր ցուցադրություն` Զմյուռնիայի հրդեհը ներկայացնող բացառիկ բնօրինակ լուսանկարներով ու տեսանյութերով: Նույն օրը ՀՑԹԻ-ում նաև տեղի ունեցավ մեկօրյա գիտական նիստ՝ նվիրված Զմյուռնիայի աղետին:





Զմյուռնիայի հայկական Մեսրոպյան արական վարժարան
«Մեր Իզմիրը և շրջակա քաղաքները», Նյու Յորք, 1960թ.





Զմյուռնիայի հայկական Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցին, 16-րդ դար, փոստային բացիկ
Օրլանդո Կալումենոյի հավաքածու





Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցու ճակատային մասը
«Մեր Իզմիրը և շրջակա քաղաքները», Նյու Յորք, 1960թ.





Զմյուռնիայի Սբ. Ստեփանոս եկեղեցու ավագ խորանը, փոստային բացիկ
ՀՑԹԻ հավաքածու





Հռիփսիմյաց օրիորդաց վարժարանը
«Մեր Իզմիրը և շրջակա քաղաքները», Նյու Յորք, 1960թ.





Մեսրոպյան վարժարանի սաները, 1909թ.
«Մեր Իզմիրը և շրջակա քաղաքները», Նյու Յորք, 1960թ.





Քարաթաշի Վարդանյան մարմնամարզական ակումբի սաները, 1912թ.
«Մեր Իզմիրը և շրջակա քաղաքները», Նյու Յորք, 1960թ.





Զմյուռնիայի հայ սկաուտական խումբը
«Մեր Իզմիրը և շրջակա քաղաքները», Նյու Յորք, 1960թ.





Զմյուռնիայի «Հայ որսորդաց» ակումբի հաղթանակած ֆուտբոլային թիմը, 1912թ.
«Մեր Իզմիրը և շրջակա քաղաքները», Նյու Յորք, 1960թ.





Հռիփսիմյաց օրիորդաց վարժարանի սաները, 4-րդ դասարան, 1909թ.
«Մեր Իզմիրը և շրջակա քաղաքները», Նյու Յորք, 1960թ.





Հռիփսիմյաց օրիորդաց վարժարանի շրջանավարտների առաջին խումբը, 1909թ.
«Մեր Իզմիրը և շրջակա քաղաքները», Նյու Յորք, 1960թ.





Քարաթաշի Վարդանյան ակումբի ֆուտբոլային թիմը, 1912թ.
«Մեր Իզմիրը և շրջակա քաղաքները», Նյու Յորք, 1960թ.





Մեսրոպյան վարժարանի մարմնակրթական խումբը, 1908թ.
«Մեր Իզմիրը և շրջակա քաղաքները», Նյու Յորք, 1960թ.





Զմյուռնիայի սպորտային ակումբի շենքը, փոստային բացիկ
ՀՑԹԻ հավաքածու





Զմյուռնիայի նավահանգիստը, փոստային բացիկ
ՀՑԹԻ հավաքածու





Զմյուռնիայի նավահանգիստը, փոստային բացիկ
ՀՑԹԻ հավաքածու





Զմյուռնիայի նավահանգիստը, փոստային բացիկ
ՀՑԹԻ հավաքածու





Զմյուռնիայի ծովափնյա փողոց, փոստային բացիկ
ՀՑԹԻ հավաքածու





Զմյուռնիայի ծովափնյա փողոց, փոստային բացիկ
ՀՑԹԻ հավաքածու





Զմյուռնիայի կենտրոնական հատվածը 19-րդ դարի վերջ - 20-րդ դարի սկիզբ, փոստային բացիկ
Օրլանդո Կալումենոյի հավաքածու





Զմյուռնիայի հայկական թաղամաս, 20-րդ դարի սկիզբ, փոստային բացիկ
ՀՑԹԻ հավաքածու





Զմյուռնիայի նավահանգիստը, փոստային բացիկ
ՀՑԹԻ հավաքածու





Զմյուռնիայի նավահանգիստը, փոստային բացիկ
ՀՑԹԻ հավաքածու





Զմյուռնիայի նավահանգիստ, 19-րդ դարի վերջ - 20-րդ դարի սկիզբ, փոստային բացիկ
ՀՑԹԻ հավաքածու





Զմյուռնիայի Քարաթաշ հայկական թաղամասը 19-րդ դարի վերջ - 20-րդ դարի սկիզբ, փոստային բացիկ
ՀՑԹԻ հավաքածու





Զմյուռնայի հայ համայնքի երթ Բասմա-Հանե թաղամասում, փոստային բացիկ
Օրլանդո Կալումենոյի հավաքածու





Ձերբակալված և աքսորի դատապարտված հայ և հույն տղամարդիկ, Զմյուռնիա, սեպտեմբեր, 1922թ.
ՀՑԹԻ հավաքածու





Զմյուռնիայի փախստականները, սեպտեմբեր, 1922թ.
Լուսանկարն արվել է ամերիկացի նավաստու կողմից
ՀՑԹԻ հավաքածու





Գաղթականների կուտակումը Զմյուռնիայի նավահանգստում, սեպտեմբեր, 1922թ.
ՀՑԹԻ հավաքածու





Զմյուռնիայի այրված նավահանգիստը՝ խուճապահար փախստականներով լեցուն
ՀՑԹԻ հավաքածու





Թուրքական կոտորածներից փրկվածներն ամերիկյան նավի վրա, սեպտեմբեր, 1922թ.
ՀՑԹԻ հավաքածու





Զմյուռնիայի գաղթականների հոծ բազմություն՝ հավաքված նավահանգստում
ՀՑԹԻ հավաքածու





Այրվող Զմյուռնիան, սեպտեմբեր, 1922թ.
ՀՑԹԻ հավաքածու






Այրվող Զմուռնիան ծխի մեջ, սեպտեմբեր, 1922թ.
ՀՑԹԻ հավաքածու





Այրվող Զմուռնիան ծխի մեջ, սեպտեմբեր, 1922թ.
ՀՑԹԻ հավաքածու





Այրվող Զմուռնիան ծխի մեջ, սեպտեմբեր, 1922թ.
ՀՑԹԻ հավաքածու





Առափնյա շենքերի հրդեհի տեսարան, սեպտեմբեր, 1922թ.
ՀՑԹԻ հավաքածու





Զմյուռնիայի անձնագրատան շենքը` հրդեհից ավերված, սեպտեմբեր, 1922թ.
ՀՑԹԻ հավաքածու





Զմյուռնիայի անձնագրատան շենքը` հրդեհից ավերված, սեպտեմբեր, 1922թ.
ՀՑԹԻ հավաքածու





Զմյուռնիայի ծովեզերքի շինությունները` ծխի մեջ, սեպտեմբեր, 1922թ.
ՀՑԹԻ հավաքածու





Զմյուռնիայի ծովեզերքի շինությունները` ծխի մեջ, սեպտեմբեր, 1922թ.
ՀՑԹԻ հավաքածու





Զմյուռնիան` կրակի մեջ, սեպտեմբեր, 1922թ.
ՀՑԹԻ հավաքածու





Այրվող Զմյուռնիան բոցերի մեջ, գիշերային տեսարան, սեպտեմբեր, 1922թ.
ՀՑԹԻ հավաքածու





Քեմալական կոտորածներից մազապուրծ զմյուռնիացիները` նավի վրա, սեպտեմբեր, 1922թ.
ՀՑԹԻ հավաքածու





Զմյուռնիայի կոտորածների զոհեր, սեպտեմբեր, 1922թ.
ՀՑԹԻ հավաքածու





Թուրքական բարբարոսություններին զոհ դարձած քրիստոնյաներ, սեպտեմբեր, 1922թ.
ՀՑԹԻ հավաքածու





Զմյուռնիայի կոտորածների զոհեր, սեպտեմբեր, 1922թ.
ՀՑԹԻ հավաքածու





Թուրքական բարբարոսություններին զոհ դարձած քրիստոնյաներ, սեպտեմբեր, 1922թ.
ՀՑԹԻ հավաքածու





Զմյուռնիայի կոտորածների զոհեր, սեպտեմբեր, 1922թ.
ՀՑԹԻ հավաքածու







ՀԵՏԵՎԵ՝Ք ՄԵԶ



ՆՎԻՐԱԲԵՐԻ՛Ր

DonateforAGMI
ՀԱՅՈՑ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՀԻՇՈՂՈՒԹՅՈՒՆԸ ՎԱՌ ՊԱՀԵԼՈՒ ՀԱՄԱՐ

Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ հիմնադրամի կողմից իրականացվող հատուկ նախագծեր

ՀԱՅՈՑ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ՎԵՐԱՊՐԱԾՆԵՐԻ ՀՈՒՇԱԴԱՐԱՆ

ՀՈՒՇԱԴԱՐԱՆ
ՀՑԹԻ-Ի ԱՆՏԻՊ ՀՈՒՇԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՀԱՎԱՔԱԾՈՒՆ

ՀՑԹԻ-Ի ԱՆՏԻՊ ՅՈՒՇԱԳՐՈՒԹԻՒՆՆԵՐՈՒ ՀԱՒԱՔԱԾՈՆ

ՀՑԹԻ ԳՐԱԽԱՆՈՒԹ

1915
Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի «գրքերի աշխարհը»

ԱՌՑԱՆՑ ՑՈԻՑԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆ

Temporary exhibition
Ինքնապաշտպանական մարտերը Կիլիկիայում Հայոց ցեղասպանության տարիներին

Նվիրվում Է Մարաշի, Հաճընի, Այնթապի ինքնապաշտպանությունների 100-ամյա տարելիցին

ԼԵՄԿԻՆԻ ԿՐԹԱԹՈՇԱԿ

Lemkin
ՀՑԹԻ ՄԵԿՆԱՐԿՈՒՄ Է
2022 Թ. ՌԱՖԱՅԵԼ ԼԵՄԿԻՆԻ
ԱՆՎԱՆ ԿՐԹԱԹՈՇԱԿԸ

ՀՑԹԻ ԴՊՐՈՑԱԿԱՆ ԾՐԱԳԻՐ

genedu
«Հայոց ցեղասպանության թեմայի ուսուցում»
կրթական ծրագիր դպրոցականների համար

ՀՑԹԻ ԿՐԹԱԿԱՆ ԾՐԱԳՐԵՐ

genedu
ՀՑԹԻ ԿՐԹԱԿԱՆ ԾՐԱԳՐԵՐ

ՓՈԽԱՆՑԻ´Ր ՀԻՇՈՂՈՒԹՅՈՒՆԴ

100photo
Կիսվի՛ր ընտանիքիդ պատմությամբ, փոխանցի՛ր հիշողությունդ սերունդներին:
Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտն ապրիլի 24-ին ընդառաջ հանդես է գալիս «Փոխանցի՛ր հիշողությունդ» նախաձեռնությամբ:

ՀԵՂԻՆԱԿԱՅԻՆ ԻՐԱՎՈՒՆՔ

DonateforAGMI

«ՀՑԹԻ» հիմնադրամ
ՀՀ, Երևան 0028
Ծիծեռնակաբերդի խճուղի, 8/8
Հեռ.: +374 10 390981
    2007-2021 © Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ     Էլ.հասցե: info@genocide-museum.am